درمان سرطان واکسینه و ژنتیکی می شود کشف سرنخ های بیماری در دی ان ای
کوتاه کننده لینک: هوش مصنوعی، مهندسی ژنتیک و واکسن های شخصی سازی شده تنها چند نمونه از درمان های نوینی هستند که اینروزها برای روبرو شدن با سرطان ابداع شده اند.
به گزارش کوتاه کننده لینک به نقل از مهر، سالیان سال است که سرطان درد بی درمان بشمار می رود اما در قرن بیست ویکم با پیشرفت تکنولوژی های جدید، چند روش برای روبرو شدن با آن ابداع شد و این روند حال درحال تکامل است.
محققان حوزه های مختلف در سالیان اخیر دانش خودرا به کار گرفته اند تا تومورهای سرطانی را مهار کنند. حال درمان سرطان فقط به جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی محدود نمی گردد. توسعه واکسن های شخصی سازی شده، استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص و ردیابی سریع سرطان و همین طور توسعه داروهای جدید، ابزارهای مهندسی ژنتیک، بررسی دی ان ای انسان و غیره برای روبرو شدن با انواع مختلف سرطان به کار گرفته می شوند. هرچند تعدادی از این نوآوری ها در مراحل اولیه هستند اما نویدبخش توسعه درمانی جدید برای سرطان ها هستند.
واکسن مخصوص برای هر بیمار دچار سرطان
یکی از دستاوردهای جدید در حوزه سرطان ساخت واکسن های شخصی سازی شده برای بیماران دچار آنست. به زودی هزاران نفر از افراد دچار سرطان در انگلیسی می توانند در آزمایش واکسن های جدید سرطان شرکت نمایند.
این نوع درمان طوری طراحی شده تا سیستم ایمنی بدن را برای هدف گرفتن سلول های سرطانی و کاهش ریسک بازگشت بیماری آماده کند. همین طور کارشناسان امیدوارند واکسن های مذکور عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی درمانی معمول داشته باشند. تا حالا ۳۰ بیمارستان به پروژه «راه اندازی واکسن سرطان»( Cancer Vaccine Launch Pad) پیوسته اند. در این پروژه از همان فناوری ام آر ان ای که در واکسن های کووید استفاده شد بهره گرفته می شود و به بیماران تزریق می شود. بالاتر از ۲۰۰ بیمار از انگلیس، آلمان، بلژیک، اسپانیا و سوئد تا ۱۵ دوز از واکسن های شخصی سازی دریافت می کنند. پیش بینی می شود این مطالعه تا ۲۰۲۷ میلادی تکمیل شود.
آزمایشی برای شناسایی ۱۸ سرطان در مراحل اولیه
از سوی دیگر پژوهشگران آمریکایی تستی ابداع نموده اند که می تواند ۱۸ سرطان را در مراحل اولیه شناسایی کند تست شرکت Novelna بجای روش های تهاجمی و پر هزینه، پروتئین های خون بیمار را تحلیل می کند. در آزمایشی که روی ۴۴۰ فرد دچار سرطان انجام شد، این تست سرطان را در مرحله اولیه در مردان با دقت ۹۳ درصد و در زنان با دقت ۸۴ درصد شناسایی کرد.
محققان معتقدند یافته های مذکور مسیر را برای ایجاد تست های ردیابی چند نوع سرطان که دقت بالایی دارند و ارزان هستند، فراهم می آورد. چنین تست هایی را می توان برای مقیاس کلان اجرا کرد. هرچند حال این تست در مراحل اولیه است برای اینکه نمونه مورد بررسی کوچک است و از طرفی اطلاعات درباره ی شرایط مشابه وجود دارد. بنابراین تست را می توان نقطه آغازی برای توسعه نسل جدیدی از تست های ردیابی سرطان در مراحل اولیه آن دانست.
آنکولوژی دقیق
به گفته سیژن وانگ مدیر ارشد شرکت «Genetron Health» آنکولوژی دقیق بهترین اسلحه برای شکست دادن سرطان است. این پروسه شامل مطالعه ترکیبات ژنتیک و مشخصات مولکولی تومورهای سرطان در هر بیمار است. آنکولوژی دقیق تغییرات در سلول هایی که ممکنست سرطان را ایجاد کنند و گسترش دهند، شناسایی می کند.
پس از به کارگیری این تکنیک می توان درمان های شخصی سازی شده را توسعه داد. پروژه ۱۰۰ هزار ژنوم که به سرویس سلامت ملی انگلیس متعلق می باشد بطور موفقیت آمیز داده های ژنومیک را با درمان های موثر یکپارچه کرده است. درمان های مبتنی بر آنکولوژی دقیق برخلاف درمان های عمومی مانند شیمی درمانی، هدفمند هستند و بافت ها و سلول های خاص را هدف می گیرند. این بدان معناست که به سلول های سالم کمتری لطمه می رسانند و در نتیجه عوارض کمتری دارند.
هوش مصنوعی برای روبرو شدن با سرطان
کشورهای عضو مجمع اقتصاد جهانی از تکنولوژی های جدید مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای تغییر مراقبت های سرطان بهره برده اند. به عنوان مثال پروفایل ریسک مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند به بررسی سرطان های شایع مانند سرطان سینه و تشخیص سریع آنها کمک نماید. فناوری هوش مصنوعی را می توان برای تحلیل اشعه های ایکس جهت شناسایی سرطان در نقاطی از بدن که تصویربرداری از آنها دشوار است، به کار برد.
از سوی دیگر سرطان هایی مانند سرطان ریه همچون مرگبارترین انوع این بیماری است. ردیابی این نوع سرطان در مراحل اولیه با اشعه ایکس و اسکن کار سختی است اما پژوهشگران دانشگاه ام آی تی یک مدل هوش مصنوعی ابداع نموده اند که می تواند احیانا ایجاد سرطان ریه در فرد را از ۶ سال قبل و با کمک سی تی اسکنی با دوز پایین دارو تشخیص دهد. این سیستم هوش مصنوعی با استفاده از داده تصاویر پیچیده آموزش دیده می تواند ریسک کوتاه مدت و طولانی مدت سرطان ریه را شناسایی کند.
کشف سرنخ های سرطان در دی ان ای
در بیمارستان های دانشگاه کمبریج در انگلیس دی ان ای تومورهای سرطانی ۱۲ هزار بیمار، سرنخ های جدیدی درباره ی عوامل سرطان کشف کرده است. پژوهشگران با تحلیل داده های ژنومیک جهش های مختلف تومور در هر بیمار دچار سرطان را بررسی کردند.
به عنوان مثال قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا اشعه ماوربنفش یا حتی عملکرد ناصحیح داخل سلول ها ممکنست عامل ایجاد سرطان باشد. این موارد در حقیقت مانند اثر انگشت در صحنه جنایت هستند و هر روز تعداد بیشتری از آنها کشف می شوند. دکتر آن دریا دگاسپری از دپارتمان آنکولوژی دانشگاه کمبریج می گوید: ما ۵۸ جهش ژنتیکی جدید کشف کردیم و دانش درباره ی سرطان را وسیع تر کردیم.
بیوپسی های مایع و سنتتیک
بیوپسی ها روش اصلی پزشکان برای تشخیص سرطان است اما این پروسه تهاجمی و شامل برداشتن قسمتی از بافت بدن است که گاهی اوقات طی عمل جراحی صورت می گیرد.
بیوپسی های مایع روش آسان تر و کم تهاجمی تر هستند. در این تکنیک نمونه خون برای وجود نشانه های سرطان آزمایش می شود.
بیوپسی های سنتتیک نیز نوآوری جدیدی هستند که سلول های سرطانی را در مراحل اولیه بیماری وادار می کنند خودرا نشان دهند.
درمان سلول CAR-T
یکی از روش های درمان که سلول های ایمنی را ملزم به شکار سلول های سرطانی و از بین بردن آنها می کند در سال ۲۰۲۲ برای درمان بیماران دچار لوکیمیا موفقیت آمیز بود.
این روش که به عنوان درمان سلولCAR-T شناخته شده، شامل حذف و تغییر ژنتیکی نوعی سلول های ایمنی به نام سلول های T در بدن بیماران سرطانی است. در مرحله بعد به سلول های تغییریافته پروتئین هایی به نام گیرنده های آنتی ژن کایمریک (chimeric antigen receptors) تولید می کنند که قادر به شناسایی و نابودسازی سرطان است. پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا در پژوهشی که در نشریه نیچر پخش شده، اعلام نمودند ۲ فرد با استفاده از این تکنیک درمان شدند و بعد از ۱۲ سال سرطان آنها بازنگشته است.
البته سازمان غذا و داروی آمریکا بعد از مشاهده ۳۳ مورد از بیمارانی که این درمان را دریافت نمودند و باردیگر به سرطان مبتلا شدند، حالا مشغول بررسی است که آیا این پروسه سرطان را بوجود می آورد یا خیر.
نقش ابزارهای جدید مهندسی ژنتیک
محققان استرالیایی اولین گروهی هستند که نسل جدید ابزارهای مهندسی ژنتیک را برای مدلسازی و بررسی بیماری های انسانی ابداع نموده اند. یک مدل پیش بالینی جدید نسخه ارتقا یافته از یک آنزیم ژنومی مهندسی شده به نام Cas۱۲a توسط این پژوهشگران توسعه یافته است. آنزیمCas برای بریدن بخش خاصی از دی ان ای یا آر ان ای طی آزمایش های کریسپر به کار می رود.
کریسپر نیز یک روش اصلاح ژنتیک است که برای تحقیقات سرطان به کار می رود و حالا در مراحل اولیه به کارگیری بالینی در بیماران است. پژوهشگران همین طور توانستند روی موش های مدل کامل سازگار با Cas۱۲، ژن هایی را که منجر به رشد سریع لنفوم در مدل پیش بالینی می شوند را با استفاده از «مخزن CRISPR» شناسایی کنند.
این مطالعه جدید به درک بهتر از محدودیت های فناوری کریسپر منجر گردید و هدف غائی آن فراهم ساختن گزینه ای برای درمان سرطان در بیماران بود. طی دهه گذشته، آنزیم Cas که بیش از تمامی استفاده می شد، Cas۹ است که به اکتشافات مهمی در حوزه تحقیقات پزشکی منجر گردیده است. پژوهشگران Cas۱۲a را با تلفیقی از ابزارهای ژنتیکی دیگر به کار گرفتند که امکان دستکاری ژن مولتی پلکس شده را فراهم نمود.
ایمونوتراپی درمان سرطان را متحول می کند
همچنین پژوهشگران مشغول انجام تحقیقات بالینی روی درمان های شخصی سازی شده سرطان هستند که چشم اندازی واقعی از کارایی درمان ها برای پزشکان فراهم می آورد.
این همکاری که میان ۵صندوق سرویس سلامت ملی، خیریه و شرکت علمی انجام شده تاثیرگذاری درمان های ایمونوتراپی را آزمایش و روش های نوینی برای ردیابی سرطان را بررسی می کند.
این یکی از چند پروژه تحقیقاتی جدید در انگلیس در ۲۰۲۴ میلادی است که وزارت علم، نوآوری و فناوری این کشور تحت یک بسته ۱۱۸ میلون پوندی تایید کرده تا ۵ هاب جدید در انگلیس برای توسعه فناوری های سلامتی همچون اسکنرهای ارزان تر، تشخیص سرطان با هوش مصنوعی و تست داروهای جدید با سرعت بیش از طریق دوزبندی میکرو است.
این طرح به ایجاد موج جدیدی از درمان های ایمونوتراپی سرطان منجر می شود که کارآمدتر هستند.
ایمونوتراپی یک شکل نوید بخش از درمان سرطان بشمار می رود برای اینکه سیستم ایمنی بدن بیمار را شبیه سازی می کند تا بجای جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی تومورها را از بین ببرد.
تاکنون انبوهی از درمان های ایمونوتراپی در سرتاسر جهان به وجود آمده اما مطالعات انجام شده روی آن در مقیاس کوچک بوده اند بنابراین پزشکان به سختی متوجه می شوند چه درمانی برای بیماران خاص مناسب می باشد. نشانگرهای زیستی بطور معمول یک راهکار احتمالی هستند. پژوهشگران در این راستا می خواهند از این نشانگرها برای تعیین کارایی درآمد روی بیماران به کار می روند. به اعتقاد کارشناسان هیچ نشانگر زیستی به تنهایی پاسخ کاملی در اینباره ارائه نمی کند برای اینکه پیچیدگی های زیادی در کنش و واکنش بین سرطان و سیستم ایمنی وجود دارد.
به همین دلیل پژوهشگران اقدامات مختلفی روی بیماران انجام می دهند که شامل نمونه برداری از تومور، خون و میکروبوم بیمار و همین طور ترکیب کردن آنها در تستی است که بالاترین قابلیت پیش بینی را داشته باشد.
منبع: gph.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان gph در مورد این مطلب