با كمك هابل به دست آمد
شواهدی جدید از نقش سیاهچاله در تولد ستارگان
سیاهچاله تنها سبب نابودی ستاره ها و متلاشی شدن آنها نمی شوند بلکه می توانند سبب تشکیل آنها هم شوند و دانشمندان حالا این پدیده را در یک کهکشان کوتوله نزدیک مشاهده کرده اند.
به گزارش کوتاه کننده لینک به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، در مرکز اغلب کهکشان های بزرگ، ابرسیاهچاله ها قرار دارند که جرم آنها میلیونها تا میلیاردها برابر جرم خورشید منظومه شمسی ما است. برای مثال در قلب کهکشان راه شیری "کمان ای*" (*Sagittarius A) قرار دارد و جرم آن حدود ۴.۵ میلیون برابر خورشید است.
اخترشناسان پیش از این شاهد تخریب ستاره ها توسط ابرسیاهچاله ها بوده اند با این وجود محققان علاوه بر این کشف کردند که سیاهچاله های کلان جرم جریانات قدرتمندی به سمت خارج ایجاد می کنند که می تواند ابرهای متراکم را تغذیه کند و ستاره ها از این ابرها متولد می شوند.
تشکیل ستاره توسط سیاهچاله در کهکشان های بزرگ پیش از این دیده شده بود اما شواهد کمی از رخ دادن چنین فعالیتی در کهکشان های کوتوله وجود داشت. کهکشان های کوتوله حدودا ظاهری شبیه به کهکشان های تازه متولد شده بلافاصله بعد از شکل گیری جهان دارند. ازاین رو به نقل از "زاخاری شوته"(Zachary Schutte) نویسنده اصلی این مقاله و اخترشناس دانشگاه ایالتی مونتانا، کاوش نقش سیاهچاله ها در تولد ستارگان در کهکشان های کوتوله می تواند بینشی در مورد این که چگونه کهکشان های جوان در جهان اولیه بخشی از ستاره های خویش را ایجاد کردند، فراهم آورد.
در مطالعه ای جدید، دانشمندان کهکشان کوتوله "Henize ۲-۱۰" را مورد بررسی قرار دادند. این کهکشان در فاصله ی ۳۴ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی جنوبی قطب نما(Pyxis) قرار دارد.
برآوردهای اخیر نشان داده است که این کهکشان کوتوله جرمی حدود ۱۰ میلیارد برابر خورشید دارد در مقابل میتوان گفت جرم کهکشان راه شیری حدود ۱.۵ تریلیون برابر خورشید است.
"امی رینز"(Amy Reines) از دانشگاه ایالتی مونتانا، یک دهه قبل تشعشعات رادیویی و ایکس را از کهکشان "Henize ۲-۱۰" کشف کرد که نشان می داد این کهکشان کوتوله یک هسته ی سیاهچاله ای با جرم حدود سه میلیون برابری خورشید دارد. باآنکه اخترشناسان می گویند که امکان دارد این تشعشعات ناشی از انفجار یک ستاره معروف به ابرنواختر باشد.
در این مطالعه جدید، محققان بر روی گازهای پیچ خورده ای از قلب کهکشان "Henize ۲-۱۰" با طول ۴۹۰ سال نوری تمرکز کردند که در آن گاز یونیزه آبستن الکتریکی با سرعت ۱.۱ میلیون مایل در ساعت (۱.۸ میلیون کیلومتر در ساعت) جریان دارد. این جریانات مانند یک بند ناف به یک منطقه تولد ستارگان در فاصله ی ۲۳۰ سال نوری از مرکز کهکشان "Henize ۲-۱۰" وصل شده بودند.
"شوته" می گوید: این جریانات به گازهای متراکم محل تشکیل ستارگان برخورد می کرد. محققان دریافتند که خوشه های تازه متولد شده ستارگان حدود چهار میلیون سال سن دارند و جرمی ۱۰۰ هزار برابری نسبت به خورشید دارند.
دانشمندان با کمک تصاویر با جزئیات هابل موفق به کشف الگویی پیچ خورده در جریانات شدند. مدلهای کامپیوتری آنها نشان می داد که امکان دارد این ساختار به علت پیشروی و حرکت سیاه چاله به وجود آمده باشد. از آن جا که ابرنواخترها چنین الگوهایی ایجاد نمی کنند ازاین رو میتوان اظهار داشت که کهکشان "Henize ۲-۱۰" در مرکز خود یک سیاهچاله دارد.
"شوته" می گوید: پیش از این که ما این کار را انجام دهیم، تشکیل ستاره در نتیجه ی فعالیت ابرسیاهچاله ها تنها در کهکشان های بزرگ تر دیده شده بود.
او اضافه کرد: در آینده، محققان کهکشان های کوتوله بیشتری را بررسی خواهند کرد باآنکه انجام چنین کاری دشوار است چونکه منظومه هایی مشابه "Henize ۲-۱۰" رایج نیستند و دستیابی به رصدهای باکیفیت بالا کار دشواری است. با این وجود زمانی که تلسکوپ فضایی جیمز وب آغاز به کار کند ما ابزار جدیدی برای کاوش این منظومه ها خواهیم داشت.
"شوته" و "رینز" در روز ۱۹ ژانویه یافته های خویش را در مجله Nature به چاپ رساندند.
منبع: كوتاه كننده لینك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان gph در مورد این مطلب